خوردن ماهى زنده
سؤال: آیا خوردن ماهى‌هاى کوچک به صورت زنده حلال است؟
پاسخ: خوردن نوع حلالِ آن اشکال ندارد.
حکم میگو
سؤال: آیا خوردن میگو حلال است و اگر حلال است شرط تذکیه آن مردن در خشکى است؟
پاسخ: خوردن میگو حلال است و تذکیه آن مانند تذکیه ماهى مى‌باشد.
حکم استفاده و خرید و فروش خاویار و تخم ماهى‌هاى فلس‌دار
سؤال: آیا خوردن خاویار و تخم ماهى‌هاى فلس‌دار و بى‌فلس جایز است و اگر حلال است چنانچه ماهى در آب مرده باشد چه حکمى دارد؟
پاسخ: خوردن خاویار و تخم ماهى فلس‌دار که تذکیه شده، مانع ندارد و نسبت به ماهى بى‌فلس و ماهى که در آب مرده، حرام است.
خوردن صدف دریایى
سؤال: آیا خوردن محتویات صدف دریایى حلال است؟
پاسخ: حلال نیست.
حکم ماهى‌هاى کوچک موجود در شکم ماهى‌هاى صید شده
سؤال: وقتى شکم ماهى بزرگى را که صید کرده بودیم شکافتیم، چندین ماهى کوچک از نوع دیگر به شکل بىجان دیده شد که بعضى بلیعده شده و سالم بودند و بعضى تکه تکه شده بودند آیا خوردن آنها حلال است؟
پاسخ: از خوردن ماهى‌هاى داخل بدنش که مرده خارج مى‌شوند و نمى‌دانید موقع صید در شکم ماهى زنده بوده و در خارج آب مرده‌اند، اجتناب کنید.
ملاک حلال بودن ماهى
سؤال: خوردن گوشت ماهى اوزون برون یا خاویار چه حکمى دارد؟ (وقتى زنده از آب مىگیریم فلس ندارد اما کارشناسان مىگویند که فلس داشته به عللى فلسها جدا شده است.) ملاک فلس دار بودن هنگام صید آن است یا در خلقتش فلس داشته باشد کفایت مى‌کند و چنانچه جواب مثبت است تشخیص آن به عهده کیست اگر با گفته کارشناس به اطمینان برسیم کفایت مى‌کند؟
پاسخ: اگر فلس‌دار باشد حلال است، هر چند پس از صید فلس خود را از دست بدهد. و تشخیص فلس‌دار بودن با خود مکلّف است. و اطمینان از گفته کارشناس نیز کفایت مى‌کند.
شیوه ذبح طیور
سؤال: در روش‌هاى جدید براى ذبح مرغ ابتدا بوسیله برق یک شوک به مرغ مى‌دهند تا مرغ بیحال شود و براى ذبح تقلا نکند بعضى از مرغ‌ها بوسیله این شوک مى‌میرند آیا با علم به این موضوع خوردن مرغ شرعاً اشکال دارد یا خیر؟
پاسخ: اگر بقیه شرایط ذبح شرعى رعایت مى‌شود، تا یقین پیدا نکرده‌اید که حیوان در اثر شوک مرده است، استفاده از آن مانعى ندارد.
حکم گوشت خرچنگ و قورباغه و نهنگ
سؤال: خوردن خرچنگ و قورباغه و گوشت نهنگ حلال است؟
پاسخ: حلال نیست. از حیوانات دریایى فقط ماهى فلس‌دار و میگو و بعضى از پرندگان حلالند.
بخشهاى حرام ماهى‌هاى فلس‌دار
سؤال: آیا مدفوع و امعاء و احشاء داخل شکم و سر و چشم ماهى حلال است؟
پاسخ: از ماهى آنچه که حرام است خون و کثافات آن است و بقیه اعضاى آن حلال است.
حکم گوشت ماکیان گوشتخوار
سؤال: خروسى که گوشت پخته مى‌خورد گوشتش حلال است؟ آیا مدفوع آن نجس است؟
پاسخ: گوشت آن حلال و مدفوع آن نیز پاک است.
حکم ماهى‌هاى کوچک موجود در شکم ماهى‌هاى صید شده
سؤال: وقتى شکم ماهى بزرگى را که صید کرده بودیم شکافتیم، چندین ماهى کوچک از نوع دیگر به شکل بىجان دیده شد که بعضى بلیعده شده و سالم بودند و بعضى تکه تکه شده بودند آیا خوردن آنها حلال است؟
پاسخ: از خوردن ماهى‌هاى داخل بدنش که مرده خارج مى‌شوند و نمى‌دانید موقع صید در شکم ماهى زنده بوده و در خارج آب مرده‌اند، اجتناب کنید.
ماهى داراى فلسهاى میکروسکوپى
سؤال: نوعى ماهى که به نظر متخصّصین فلس دارد ولى فلسهاى آن میکروسکوپى است و با چشم غیر مسلح دیده نمى‌‌شود چه حکمى دارد؟ و آیا براى حلیّت ماهى کافى است یا نه؟
پاسخ: در فرض سؤال حکم به حلیّت مى‌شود.
خرید و فروش کوسه
سؤال: آیا گوشت و سایر قسمتهاى کوسه (بدون فلس) حلال است؟ فروش آن به غیر مسلمانان چه حکمى دارد؟ سایر غذاهاى دریایى حرام چطور؟
پاسخ: حلال نیست و فروش آن براى خوردن، حتى به کسانى که آن را حلال مى‌دانند، جایز نیست.
خوردن جنین حیوان حلال گوشت
سؤال: آیا خوردن بره‌اى که در شکم گوسفند است و هنوز به دنیا نیامده و اندازه آن 10 تا 15 سانتى‌متر است حرام است؟
پاسخ: اگر بعد سر از بریدن گوسفند، بچه مرده‌اى از شکمش بیرون آورید، چنانچه خلقت آن بچه کامل باشد و مو یا پشم در بدنش روییده باشد، پاک و حلال است.
حیوانات حلال گوشت و حرام گوشت
سؤال: چه حیواناتى حلال و چه حیواناتى حرام گوشت هستند؟
پاسخ: چهارپایان ساکن در خشکى، دو صنف هستند: اهلى و وحشى. از حیوان اهلى جمیع اصناف گوسفند و گاو و شتر حلال است، و اسب و قاطر و الاغ مکروه است اما کراهت اولى خفیف‌تر است، و غیر اینها از حیوانات ساکن در خشکى حرام مى‌باشد مانند سگ و گربه و غیر اینها. و اما از حیوانات وحشى آهو و گاو وحشى و قوچ کوهى و الاغ وحشى حلال مى‌باشد و از حیوانات وحشى، سباع حرامند (سباع حیواناتى هستند که درنده بوده و داراى ناخن و دندان باشند، چه اینکه نیرومند باشند مانند شیر و پلنگ و یوزپلنگ و گرگ یا ضعیف باشند مانند روباه و کفتار و شغال). و همچنین خرگوش حرام است اگر چه از سباع نباشد، و همچنین همه حشرات حرامند مانند مار و موش و موش دو پا و جوجه تیغى و جیرجیرک و غیر اینها از آنچه که قابل شمارش نیست. و همچنین آنچه مسخ شده مانند فیل و میمون و خرس و غیر اینها حرام مى‌باشد.
ملاک حلیّت و حرمت در پرندگان
سؤال: آیا پرنده فلامینگو که از لک لک سانان است، حلال گوشت مى‌باشد؟
پاسخ: پرنده حلال از حرام آن به دو امر تشخیص داده مى‌شود که هر کدام از آنها در شرع علامت حلال و حرام بودن ـ در موردى که بر حلیت و بر حرمت آن تصریح نشده باشد نه در موردى که نصى بر حکم آن از حیث حلیت و حرمت باشد ـ قرار داده شده است:
یکى از آن دو امر «صفیف»* و «دفیف»** است پس هر پرنده‌اى که صفیفش بیشتر از دفیفش باشد حرام است و هر پرنده‌اى که عکس آن باشد به اینکه دفیفش بیشتر باشد، حلال است.
دومى آنها «چینه‌دان» و «سنگ‌دان» و «صیصیه»*** است؛ پس هر پرنده‌اى که یکى از این سه را داشته باشد حلال است و هر پرنده‌اى که هیچ یک از اینها را نداشته باشد حرام است؛ و پرنده آب (دریایى) با غیر آن در دو علامت ذکر شده مساوى مى‌باشد پس هر آنچه که دفیفش بیشتر از صفیفش باشد یا در آن یکى از این سه نشانه باشد، حلال است اگر چه ماهى مى‌خورد و آنچه که صفیفش بیشتر از دفیفش باشد یا هیچ یک از آن سه را نداشته باشد، حرام است؛ و تشخیص موضوع بر عهده مکلّف است.
* صفیف: گشادن بالها در وقت پریدن است.
** دفیف: تکان دادن بالهایش در وقت پریدن است.
* * * صیصیه: تیغى است که در پشت پاى پرنده قرار دارد.
گوشت زرافه
سؤال: زرافه حیوانى است نشخوارکننده و گیاه‌خوار که مانند گاو دست و پایش دو سمى است. با توجه به این خصوصیات، آیا از حیوانات حلال گوشت شمرده مى‌شود؟
پاسخ: دلیلى بر حرمت گوشت زرّافه وجود ندارد.
