سوره 11.‏ هود آیه 12

آیه

فَلَعَلَّکَ تَارِکٌ بَعْضَ مَا یُوحَى‏ إِلَیْکَ وَضَآئِقٌ بِهِ صَدْرُکَ أَن یَقُولُواْ لَوْلَا أُنزِلَ عَلَیْهِ کَنْزٌ أَوْ جَآءَ مَعَهُ مَلَکٌ إِنَّمَآ أَنتَ نَذِیرٌ وَاللَّهُ عَلَى‏ کُلِّ شَىْ‏ءٍ وَکِیلٌ‏

ترجمه

پس شاید تو (به خاطر عدم پذیرش مردم، ابلاغِ) بعض از آنچه را که به تو وحى مى‏شود واگذارى و (شاید) سینه‏ات به خاطر آن (حرفها) که مى‏گویند: چرا گنجى بر او نازل نشده، یا فرشته‏اى با او نیامده، تنگ شده باشد. (مبادا چنین باشد، که) تو فقط هشدار دهنده‏اى و خداوند بر هر چیزى ناظر و نگهبان است.

نکته ها

گاهى کفّار از پیامبر مى‏خواستند کوه‏هاى مکّه را با معجزه به طلا تبدیل کند و یا فرشته‏اى براى تأیید او نازل شود، از سوى دیگر بعضى به خاطر بغض و کینه حاضر نبودند که پیامبرصلى الله علیه وآله آنچه را مربوط به حضرت على علیه السلام است، بیان کند و اگر هم بیان مى‏فرمود، نمى‏پذیرفتند. لذا پیامبر صلى الله علیه وآله سینه‏اش تنگ و ناراحت مى‏شد و در نتیجه پیام آیات را به تأخیر مى‏انداخت و این با عصمت پیامبر صلى الله علیه وآله منافاتى ندارد. زیرا گاهى ابلاغ پیام الهى فورى نیست و پیامبر صلى الله علیه وآله هم روى ملاحظاتى که آن هم شخصى نیست، (بلکه بر اساس مصلحت است،) ابلاغ آیات را به تأخیر مى‏انداخت. امّا با نزول این آیه، آن ملاحظات هم کنار گذاشته مى‏شود و با قاطعیّت، پیام آیه ابلاغ مى‏گردد.
ممکن است ترک بیان وحى تنها نسبت به برخى افراد لجوج بوده که پیامبر صلى الله علیه وآله از هدایت آنان مأیوس بوده است، لکن خداوند مى‏فرماید: گرچه ایشان ایمان نخواهند آورد، امّا تو وظیفه‏ى خودت را ترک نکن.
شاید معناى آیه این باشد که کفّار افرادى بى‏تفاوت و بهانه‏گیر هستند که گویا تو وحى ما را بر آنان نخوانده‏اى، و شاید مراد این باشد که اندیشه‏ى تأخیر و ترک ابلاغ برخى از آیات قرآن، مایه‏ى دلتنگى تو است.

پیام ها

 1- مبلّغ باید در ابلاغ کلام خدا قاطع باشد و ملاحظه‏ى حرف‏ها و بهانه‏هاى مردم را نکند. «فلعلّک تارکٌ ... ان یقولوا»
 2- در شیوه‏ى برخورد و ارشاد بجاى آنکه بگوییم: تو چنین هستى، بگوییم: گویا، شاید، مبادا چنین باشى. «فلعلک» بجاى «انّک»
 3- کفّار علاوه بر اذیّت‏ها و آزارهاى جسمانى، با بهانه‏گیرى‏هاى مختلف، پیامبرصلى الله علیه وآله را در فشار قرار مى‏دادند. «ضائق به صدرک ان یقولوا ...»
 4- عقل مردم در چشم آنهاست، رسالت را در کنار ثروت مى‏پذیرند. «لولا انزل علیه کنزٌ»
 5 - ما ضامن وظیفه هستیم، نه نتیجه، تو به وظیفه‏ات عمل کن، باقى امور را به خداوند واگذار. «انّما انت نذیر و اللّه على کل شیئ وکیل»
 6- وظیفه‏ى مبلّغ انذار مردم است، نه اجبار مردم به ایمان آوردن. «انّما انت نذیر»