1. قال الامام علی - علیه السلام - : تَتَبُّعُ العُیُوبِ مِن أَقبَحِ العُیُوبِ وَشَرُّ السَّیِّئَاتِ.
«غرر الحکم، ح 4581
امام علی - علیه السلام - فرمود: عیب جویی، از زشتترین عیبها و بدترین گناهان است.
2. قال الامام علی - علیه السلام - : لِیَکُن أَبغَضُ النَّاسِ إِلَیکَ، وَ أَبعَدُهُم مِنکَ، أَطلَبُهُم لِمَعَایِبِ النَّاسِ.
«غرر الحکم، ح 7378
امام علی - علیه السلام - فرمود: باید منفورترین مردم نزد تو و دورترین آنها از تو کسی باشد، که بیش از همه عیب جوی مردم است.
3. قال الامام الصادق - علیه السلام - : إِذَا رَأَیتُمُ العَبدَ مُتَفَقِّداً لِذُنُوبٍ (النَّاسِ) نَاسِیاً لِذُنُوبِهِ، فَاعلَمُوا أَنَّهُ قَد مُکِرَ بِهِ.
«مستطرفات السرائر، 569
امام صادق - علیه السلام - فرمود: هر گاه دیدید بنده گناهان مردم را میجوید و گناهان خودش را از یاد برده است، بدانید که گرفتار مکر خدا شده است.
4. قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - : طُوبَی لِمَن مَنَعَهُ عَیبُهُ عَن عُیُوبِ المُؤمِنِینَ مِن إِخوَانِهِ.
«بحار الانوار، ج 77، ص 126
پیامبر اکرم - صلی الله علیه وآله - فرمود: خوشا به حال آن کس که عیب خودش، او را از پرداختن به عیب های برادران مؤمنش باز دارد.
5. قال الامام علی - علیه السلام - : طُوبَی لِمَن شَغَلَهُ عَیبُهُ عَن عُیُوبِ النَّاسِ.
«نهج البلاغة، خطبة 176
امام علی - علیه السلام - فرمود: خوشا به حال آن کس که عیب خودش، او را از پرداختن به عیب های مردم باز دارد.
6. قال الامام علی - علیه السلام - : أَفضَلُ النَّاسِ مَن شَغَلَتهُ مَعَایِبُهُ عَن عُیُوبِ النَّاسِ.
«غرر الحکم، ح 3090
امام علی - علیه السلام - فرمود: بهترین مردم کسی است که عیب های خودش، او را از عیب های مردم باز دارد.
7. قال الامام الصادق - علیه السلام - : أَنفَعُ الأَشیَاءِ لِلمَرءِ سَبقُهُ النَّاسَ إِلی عَیبِ نَفسِهِ.
«الکافی، ج 8، ص 243
امام صادق - علیه السلام - فرمود: سودمندترین چیزها برای آدمی، این است که در رسیدگی به عیب های خود بر مردم پیشی گیرد.
8. قال الامام علی - علیه السلام - : لِیَنهَکَ عَن ذِکرِ مَعَایِبِ النَّاسِ مَا تَعرِفُ مِن مَعَایِبِکَ.
«غرر الحکم، ح 7359
امام علی - علیه السلام - فرمود: آگاهی تو از عیب های خودت، باید مانع از آن شود که از مردم عیب جویی کنی.
9. قال الامام علی - علیه السلام - : مَن بَحَثَ عَن عُیُوبِ النَّاسِ فَلیَبدَأ بِنَفسِهِ.
«غرر الحکم، ح 8489
امام علی - علیه السلام - فرمود: کسی که در جستجوی عیب های مردم است، باید از خودش شروع کند.
10. قال الامام علی - علیه السلام - : أَعقَلُ النَّاسِ مَن کَانَ بِعَیبِهِ بَصِیراً، و عَن عَیبِ غَیرِهِ ضَرِیراً.
«غرر الحکم، ح 3233
امام علی - علیه السلام - فرمود: خردمندترین مردم، کسی است که به عیب های خود بینا و نسبت به عیوب دیگران کور باشد.
11. قال الامام علی - علیه السلام - : مَن أَبصَرَ عَیبَ نَفسِهِ شَغَلَ عَن عَیبِ غَیرِهِ.
«تحف العقول، ص 88
امام علی - علیه السلام - فرمود: کسی که عیب خود را ببیند، از پرداختن به عیب دیگران باز ایستد.
12. قال الامام علی - علیه السلام - : مَن أَبصَرَ زَلَّتَهُ صَغُرَت عِندَهُ زَلَّةُ غَیرِهِ.
«غرر الحکم، ح 8754
امام علی - علیه السلام - فرمود: هر که لغزش خود را ببیند، لغزش دیگران در نظرش کوچک آید.
13. قال الامام علی - علیه السلام - : مَن نَظَرَ فی عَیبِ نَفسِهِ اِشتَغَلَ عَن عَیبِ غَیرِهِ.
«نهج البلاغة، حکمة 349
امام علی - علیه السلام - فرمود: هر که عیب خود را ببیند، از پرداختن به عیب دیگران باز می ایستد.
14. قال الامام علی - علیه السلام - : لا تَتَّبِعَنَّ عُیُوبَ النَّاسِ، فَإِنَّ لَکَ مِن عُیُوبِکَ - إِن عَقَلتَ - مَا یَشغَلُکَ أَن تَعِیبَ أَحَداً.
«غرر الحکم، ح 10295
امام علی - علیه السلام - فرمود: دنبال عیب های مردم نباش؛ زیرا عیب هایی که در خودت هست - اگر خردمند باشی - مانع از آن میشود که از کسی عیب جویی کنی.
15. قال الامام علی - علیه السلام - : مَن أَبصَرَ عَیبَ نَفسِهِ لم یَعِب أَحَداً.
«غرر الحکم، ح 8379
امام علی - علیه السلام - فرمود: هر که بینای عیب خود باشد، از هیچ کس عیب جویی نکند.
16. قال الامام علی - علیه السلام - : کََفَی بِالمَرءِ کَیِّساً أَن یَعرِفَ مَعَایِبَهُ، کَفَی بِالمَرءِ جَهلاً أَن یَجهَلَ عَیبَهُ.
«غرر الحکم، ح 7040
امام علی - علیه السلام - فرمود: مرد را همین زیرکی بس، که عیب های خود را بشناسد؛ در نادانی مرد همین بس، که عیب های خویش را نشناسد.
17. قال الامام علی - علیه السلام - : مَن تَتَبَّعَ عَورَاتَ النَّاسِ کَشَّفَ اللهُ عَورَتَهُ.
«غرر الحکم، ح 8796
امام علی - علیه السلام - فرمود: هر که دنبال عیب های مردم بگردد، خداوند عیب و زشتیهای او را برملا سازد.
18. قال الامام علی - علیه السلام - : إِیَّاکَ أَن تَکُونَ عَلَی النَّاسِ طَاعِناً وَ لِنَفسِکَ مُدَاهِناً، فَتُعظََمُ عَلَیکَ الحَوبَةُ، وَتُحرَمُ المَثُوبَةَ.
«غرر الحکم، ح 2711
امام علی - علیه السلام - فرمود: زنهار که از مردم خرده گیری و با نفس خودت مدارا کنی که در این صورت گناهت بزرگ شود و از پاداش محروم گردی.
19. قال الامام علی - علیه السلام - : لا تَعِب غَیرَکَ بِمَا تَأتِیهِ، و لا تُعاقِب غَیرَکَ بِذَنبٍ تُرَخِّصُ لِنَفسِکَ فِیهِ.
«غرر الحکم، ح 10384
امام علی - علیه السلام - فرمود: از دیگری به خاطر کاری که خود نیز آن را انجام میدهی خرده مگیر و دیگری را برای گناهی که ارتکاب آن را به خودت اجازه میدهی، کیفر مده.
20. قال الامام علی - علیه السلام - : عَجِبتُ لِمَن یُنکِرُ عُیُوبَ النَّاسِ ! وَ نَفسُهُ أَکثَرُ شَئٍ مَعَاباً وَ لا یُبَصِّرُهَا.
«غرر الحکم، ح 6267
امام علی - علیه السلام - فرمود: در شگفتم از کسی که عیب های مردم را بد میداند، در حالی که خودش از همه پر عیبتر است و آنها را نمیبیند.
21. قال الامام علی - علیه السلام - : مَن نَظَرَ فی عُیُوبِ النَّاسِ فَأَنکَرَهَا ثُمَّ رَضِیَهَا لِنَفسِهِ، فَذَلِکَ الأَحمَقُ بِعَینِهِ !.
«نهج البلاغة، حکمة 349
امام علی - علیه السلام - فرمود: هر کس عیب های مردم را ببیند و آنها را زشت شمارد و همان عیبها را برای خودش بپسندد، به عینه (و واقعاً) احمق است!
22. قال الامام علی - علیه السلام - : شَرُّ النَّاسِ مَن کَانَ مُتِتَبِّعاً لِعُیُوبِ النَّاسِ عمیاً لِمَعَایِبِهِ.
«غرر الحکم، ح 5739
امام علی - علیه السلام - فرمود: بدترین مردم کسی است که دنبال عیب های مردم باشد و کورعیب های خود.
23. قال الامام الصادق - علیه السلام - : مَن اِستَصغَرَ زَلَّةَ نَفسِهِ اِستَعظَمَ زَلَّةَ غَیرِهِ.
«کشف الغمة، ج 2، ص 370
امام صادق - علیه السلام - فرمود: کسی که لغزش خود را کوچک شمارد، لغزش دیگران را بزرگ بیند.
24. قال الامام علی - علیه السلام - : مَن طَلَبَ عَیباً وَجَدَهُ.
«غرر الحکم، ح 7753
امام علی - علیه السلام - فرمود: هر که عیبی را بجوید، آن را مییابد.
25. قال الامام علی - علیه السلام - : کَفَی بِالمَرءِ غَبَاوَةً أَن یَنظُرَ مِن عُیُوبِ النَّاسِ إلی مَا خَفِیَ عَلَیهِ مِن عُیُوبِهِ.
«غرر الحکم، ح 7062
امام علی - علیه السلام - فرمود: در کودنی آدمی همین بس که عیب های مردم را ببیند و عیب های خودش بر او پوشیده باشد.
26. قال الامام علی - علیه السلام - : کَفَی بِالمَرءِ جَهلاً أَن یُنکِرَ عَلَی النَّاسِ مَا یَأتِی مِثلَهُ.
«غرر الحکم، ح 7073
امام علی - علیه السلام - فرمود: در نادانی شخص همین بس که از مردم بر کاری خرده گیرد که خودش مانند آن را انجام میدهد.
27. قال الامام علی - علیه السلام - : کَفَی بِالمَرءِ جَهلاً أَن یَجهَلَ عُیُوبَ نَفسِهِ، وَ یَطعنَ عَلَی النَّاسِ بِمَا لا یَستَطِیعُ التَّحوُّلَ عَنهُ.
«غرر الحکم، ح 7071
امام علی - علیه السلام - فرمود: در نادانی مرد همین بس، که عیب های خود را نداند و از مردم بر کاری خرده گیرد که خود نمیتواند از آن دست بردارد.
28. قال الامام علی - علیه السلام - : إِن سَمت هِمَّتکَ لاِصلاحِ النَّاسِ فَابدَأ بِنَفسِکَ، فَإِنَّ تَعَاطِیَکَ إِصلاحِ غَیرِکَ وَأنتَ فَاسِدٌ أَکبَرُ العَیبِ.
«غرر الحکم، ح 3749
امام علی - علیه السلام - فرمود: اگر قصد اصلاح مردم را داری، از خودت آغاز کن؛ زیرا پرداختن تو به کار اصلاح دیگران، در حالی که خودت فاسد هستی، بزرگترین عیب است.
29. قال الامام علی - علیه السلام - : أَکبَرُ (أَکثَرُ) العَیبِ أَن تَعِیبَ مَا فِیکَ مِثلُهُ.
«نهج البلاغة، حکمة 353
امام علی - علیه السلام - فرمود: بزرگترین (بیشترین) عیب این است که از چیزی خرده گیری که مانند آن در خودت وجود دارد.
30. قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - : مَن مَقَّتَ نَفسَهُ دُونَ مَقتِ النَّاسِ آمَنَهُ اللهُ مِن فَزَعِ یَومِ القِیَامَةِ.
«بحار الانوار، ج 75، ص 48
پیامبر اکرم - صلی الله علیه وآله - فرمود: هر کس به جای خشم گرفتن بر مردم بر نفس خویش خشم گیرد، خداوند او را از وحشت روز قیامت در امان دارد.
31. قال الامام علی - علیهالسلام - : جَهلُ المَرءِ بِعُیُوبِهِ مِن أَعظَمِ ذُنُوبِهِ.
«بحار الانوار، ج 74، ص 419
امام علی - علیه السلام - فرمود: بیخبری انسان از عیب هایش، ازبزرگترین گناهان است.
32. قال الامام علی - علیه السلام - : اَلشَّرُّ جَامِعُ مَسَاوِئِ العُیُوبِ.
«نهج البلاغة، حکمة 371
امام علی - علیه السلام - فرمود: بدی و شرارت، مجمع همه عیب های زشت است.
33. قال الامام علی - علیه السلام - : اَلبُخلُ جَامِعٌ لِمَسَاوِئِ العُیُوبِ، وَهُوَ زِمَامٌ یُقَادُ بِهِ إِلی کُلِّ سُوءٍ.
«نهج البلاغة، حکمة 378
امام علی - علیه السلام - فرمود: بُخل گردآورنده همه عیب های زشت است و مهار (و افساری) است که انسان را به سوی همه بدی ها میکشاند.
34. قال الامام علی - علیه السلام - : مَن وَبَّخَ نَفسَهُ عَلَی العُیُوبِ اِرتَعَدَت عَن کَثیرِ الذُّنُوبِ.
«غرر الحکم، ح 8926
امام علی - علیه السلام - فرمود: هر کس نفس خود را برای عیب هایی که دارد سرزنش کند، نفسش از بسیاری از گناهان به لرزه درآید.
35. قال الامام علی - علیه السلام - : مَن حَاسَبَ نَفسَهُ وَقَفَ عَلَی عُیُوبِهِ وَ أَحَاطَ بِذُنُوبِهِ، وَ استَقَالَ الذُّنُوبَ، وَ أَصلَحَ العُیُوبَ.
«غرر الحکم، ح 8927
امام علی - علیه السلام - فرمود: هر که نفس خود را حسابرسی کند، به عیبها و گناهان خویش آگاه شود و گناهان را جبران و عیبها را برطرف سازد.
36. قال الامام علی - علیه السلام - : مَن بَحَثَ عَن أَسرَارِ غَیرِهِ، أَظهَرَ اللهُ أَسرَارَهُ.
«غرر الحکم، ح 8799
امام علی - علیه السلام - فرمود: هر که رازهای دیگرانرا جستجو کند، خداوند رازهای او را فاش سازد.
