چهل حدیث ازامام حسین(ع)
قالَ الاْ مامُ اءبُوعَبْدِاللّهِ الْحُسَیْن ، صَلَواتُاللّهِ وَسَلامُهُ عَلَیْهِ:
1-إ نَّ قَوْما عَبَدُواللّهَ رَغْبَةً فَتِلْکَ عِبادَةُالتُّجارِ، وَإ نَّ قَوْما عَبَدُوااللّهَ رَهْبَةً فَتِلْکَ عِبادَةُالْعَبْیدِ، وَإ نَّ قَوْما عَبَدُوااللّهَ شُکْرا فَتِلْکَ عِبادَةٌ الْاءحْرارِ، وَهِیَ اءفْضَلُ الْعِبادَةِ.
فرمود: همانا، عدّه اى خداوند متعال را به جهت طمع و آرزوى بهشت عبادت مى کنند که آن یک معامله و تجارت خواهد بود.
و عدّه اى دیگر از روى ترس خداوند را عبادت و ستایش مى کنند که همانند عبادت و اطاعت نوکر از ارباب باشد.
و طائفه اى هم به عنوان شکر و سپاس از روى معرفت ، خداوند متعال را عبادت و
ستایش مى نمایند؛ و این نوع ، عبادت آزادگان است که بهترین عبادات مى
باشد.
2-قالَ علیه السّلام : إِنَّ اءجْوَدَالنّاسِ مَنْ اءعْطى مَنْ لا
یَرْجُوهُ، وَ إ نَّ اءعْفَى النّاسِ مَنْ عَفى عَنْ قُدْرَةٍ، وَ إ نَّ
اءَوْصَلَ النّاسِ مَنْ وَصَلَ مَنْ قَطَعَهُ.
فرمود: همانا سخاوتمندترین مردم آن کسى است که کمک نماید به کسى که امیدى به وى نداشته است .
و بخشنده ترین افراد آن شخصى است که - نسبت به ظلم دیگرى با آن که توان انتقام دارد - گذشت نماید.
صله رحم کننده ترین مردم و دید و بازدید کننده نسبت به خویشان ، آن کسى ست که صله رحم نماید با کسى که با او قطع رابطه کرده است .
3 - قیلَ: مَا الْفَضْلُ؟ قالَ عَلَیْهِ السَّلامَ: مُلْکُ اللِّسانِ، وَ
بَذْلُ الاْ حْسانِ، قیلَ: فَمَا النَّقْصُ؟ قالَ: التَّکَلُّفُ لِما لا
یُعنیکَ.
از حضرت سؤ ال شد کرامت و فضیلت در چیست ؟ در پاسخ فرمود: کنترل و در
اختیار داشتن زبان و سخاوت داشتن ، سؤ ال شد نقص انسان در چیست ؟ فرمود:
خود را وا داشتن بر آنچه که مفید و سودمند نباشد.
4 - قالَ علیه السّلام : النّاسُ عَبیدُالدُّنْیا، وَالدّینُ لَعِبٌ عَلى
اءلْسِنَتِهِمْ، یَحُوطُونَهُ ما دارَتْ بِهِ مَعائِشَهُمْ، فَإ ذا
مُحِصُّوا بِالْبَلاء قَلَّ الدَّیّانُونَ.
فرمود: افراد جامعه بنده و تابع دنیا هستند و مذهب ، بازیچه زبانشان
گردیده است و براى إ مرار معاش خود، دین را محور قرار داده اند - و سنگ
اسلام را به سینه مى زنند - .
پس اگر بلائى همانند خطر - مقام و ریاست ، جان ، مال ، فرزند و موقعیّت ،
... - انسان را تهدید کند، خواهى دید که دین داران واقعى کمیاب خواهند شد.
5 - قالَ علیه السّلام : إ نَّ الْمُؤْمِنَ لایُسى ءُ وَلایَعْتَذِرُ، وَالْمُنافِقُ کُلَّ یَوْمٍ یُسى ءُ وَیَعْتَذِرُ.
ضمن فرمایشى فرمود: همانا شخص مؤ من خلاف و کار زشت انجام نمى دهد و عذرخواهى هم نمى کند.
ولى فرد منافق هر روز مرتکب خلاف و کارهاى زشت مى گردد و همیشه عذرخواهى مى نماید.
6- قالَ علیه السّلام : إ عْمَلْ عَمَلَ رَجُلٍ یَعْلَمُ اءنّه ماءخُوذٌ بِالْاءجْرامِ، مُجْزىٍ بِالْإ حْسانِ.
فرمود: کارها و اءمور خود را همانند کسى تنظیم کن و انجام ده که مى داند و
مطمئن است که در صورت خلاف تحت تعقیب قرار مى گیرد و مجازات خواهد شد.و در
صورتى که کارهایش صحیح باشد پاداش خواهد گرفت .
7 - قالَ علیه السّلام : عِباداللّهِ لاتَشْتَغِلُوا بِالدُّنْیا، فَإ نَّ الْقَبْرَ بَیْتُ الْعَمَلِ، فَاعْمَلُوا وَلاتَغْعُلُوا.
فرمود: اى بندگان خدا، خود را مشغول و سرگرم دنیا - و تجمّلات آن - قرار
ندهید که همانا قبر، خانه اى است که تنها عمل - صالح - در آن مفید و نجات
بخش مى باشد، پس مواظب باشید که غفلت نکنید.
8 - قالَ علیه السّلام : لاتَقُولَنَّ فى اءخیکَ الْمُؤ مِنِ إ ذا تَوارى
عَنْکَ إ لاّ مِثْلَ ماتُحِبُّ اءنْ یَقُولَ فیکَ إ ذا تَوارَیْتَ عَنْهُ.
فرمود: سخنى - که ناراحت کننده باشد - پشت سر دوست و برادر خود مگو، مگر آن که دوست داشته باشى که همان سخن پشت سر خودت گفته شود.
9 - قالَ علیه السّلام :یا بُنَىَّ إ یّاکَ وَظُلْمَ مَنْ لایَجِدُ عَلَیْکَ ناصِرا إ لاّ اللّهَ.
فرمود: بپرهیز از ظلم و آزار رساندن نسبت به کسى که یاورى غیر از خداوند متعال نمى یابد.
10 - قالَ علیه السّلام : إ نّى لااءرى الْمَوْتَ إ لاّ سَعادَة ، وَلاَالْحَیاةَ مَعَ الظّالِمینَ إ لاّ بَرَما.
فرمود: به درستى که من از مرگ نمى هراسم و آن را جز سعادت نمى بینم .
و همچنین زندگى با ستمگران و ظالمان را عار و ننگ مى شناسم .
11 - قالَ علیه السّلام : مَنْ لَبِسَ ثَوْبا یُشْهِرُهُ کَساهُ اللّهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ ثَوْبا مِنَ النّارِ.
در احادیث امام حسن علیه السّلام هم آمده است .
فرمود: هرکس لباس شهرت و انگشت نما بپوشد، خداوند او را در روز قیامت لباسى از آتش خواهد پوشانید.
12 - قالَ علیه السّلام : اءنَا قَتیلُ الْعَبَرَةِ، لایَذْکُرُنى مُؤْمِنٌ إ لاّ اِسْتَعْبَرَ.
فرمود: من کشته گریه ها و اشک ها هستم ، هیچ مؤ منى مرا یاد نمى کند مگر آن که عبرت گرفته و اشک هایش جارى خواهد شد.
13 - قالَ علیه السّلام : لَوْ شَتَمَنى رَجُلٌ فى هذِهِ الاُْذُنِ، وَ
اءَوْمى إ لى الْیُمْنى ، وَاعْتَذَرَ لى فى الْاءُخْرى لَقَبِلْتُ ذلِکَ
مِنْهُ، وَ ذلِکَ اءَنَّ اءَمیرَ الْمُؤْمِنینَ عَلَیْهِالسّلام حَدَّثَنى
اءَنَّهُ سَمِعَ جَدّى رَسُولَ اللّهِ صلّى اللّه عَلَیْهِ وَآلِهِ
وَسَلَّمَ یَقُولُ: لایَرِدُ الْحَوْضَ مَنْ لَمْ یَقْبَلِ الْعُذرَ مِنْ
مُحِقٍّ اءَوْ مُبْطِلٍ.
فرمود: چنانچه با گوش خود بشنوم که شخصى مرا دشنام مى دهد و سپس معذرت
خواهى او را بفهمم ، از او مى پذیرم و گذشت مى نمایم ، چون که پدرم
امیرالمؤ منین علىّ علیه السّلام از جدّم رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله
روایت نمود:
کسى که پوزش و عذرخواهى دیگران را نپذیرد، بر حوض کوثر وارد نخواهد شد.
14 - قیلَ لِلْحُسَیْنِ بن علىّ علیه السّلام : مَنْ اءعْظَمُ النّاسِ قَدْرا؟
قالَ: مَنْ لَمْ یُبالِ الدُّنْیا فى یَدَیْ مَنْ کانَتْ.
از حضرت سؤ ال شد: با شخصیّت ترین افراد چه کسى است ؟
در جواب فرمود: آن کسى است که اهمیّت ندهد که دنیا در دست چه کسى مى باشد.
15 - قالَ علیه السّلام : مَنْ عَبَدَاللّهَ حَقَّ عِبادَتِهِ، آتاهُ اللّهُ فَوْقَ اءمانیهِ وَکِفایَتِهِ.
فرمود: هرکس خداوند متعال را با صداقت و خلوص ، عبادت و پرستش نماید؛ خداى
متعال او را به بهترین آرزوهایش مى رساند و امور زندگیش را تاءمین مى
نماید.
16-علیه السّلام : احْذَرُوا کَثْرَةَ الْحَلْفِ، فِإ نَّهُ یَحْلِفُ
الرَّجُلُ لِعَلَلٍ اءرَبَعَ: إ مّا لِمَهانَةٍ یَجِدُها فى نَفْسِهِ،
تَحُثُّهُ عَلى الضَّراعَةِ إ لى تَصْدیقِ النّاسِ إ یّاهُ. وَ إ مّا
لِعَىٍّ فى الْمَنْطِقِ، فَیَتَّخِذُ الاْ یْمانَ حَشْوا وَصِلَةً
لِکَلامِهِ. وَ إ مّا لِتُهْمَةٍ عَرَفَها مِنَ النّاسِ لَهُ، فَیَرى
اءَنَّهُمْ لایَقْبَلُونَ قَوْلَهُ إ لاّ بِالْیَمینِ. وَ إ مّا لاِ
رْسالِهِ لِسانَهُ مِنْ غَیْرِ تَثْبیتٍ.
فرمود: خود را از قسم و سوگند برهانید که همانا انسان به جهت یکى از چهار علّت سوگند یاد مى کند:
در خود احساس سستى و کمبود دارد، به طورى که مردم به او بى اعتماد شده
اند، پس براى جلب توجّه مردم که او را تصدیق و تاءیید کنند، سوگند مى خورد.
و یا آن که گفتارش معیوب و به دور از حقیقت است ، و مى خواهد با سوگند، سخن خود را تقویت و جبران کند.
و یا در بین مردم متّهم است - به دروغ و بى اعتمادى - پس مى خواهد با سوگند و قسم خوردن جبران ضعف نماید.
و یا آن که سخنان و گفتارش متزلزل است - هر زمان به نوعى سخن مى گوید - و زبانش به سوگند عادت کرده است .
17 - قالَ علیه السّلام : اءیُّما إ ثْنَیْنِ جَرى بَیْنَهُما کَلامٌ،
فَطَلِبَ اءَحَدُهُما رِضَى الاَّْخَرِ،کانَ سابِقَهُ إ لىَ الْجَنّةِ.
فرمود: چنانچه دو نفر با یکدیگر نزاع و اختلاف نمایند و یکى از آن دو نفر،
در صلح و آشتى پیش قدم شود، همان شخص سبقت گیرنده ، جلوتر از دیگرى به
بهشت وارد مى شود.
18 - قالَ علیه السّلام : وَاعْلَمُوا إ نَّ حَوائِجَ النّاسِ إ لَیْکُمْ
مِنْ نِعَمِ اللّه عَلَیْکُمْ، فَلا تَمیلُوا النِّعَمَ فَتَحَوَّلَ
نَقِما.
فرمود: توجّه داشته باشید که احتیاج و مراجعه مردم به شما از نعمت هاى
الهى است ، پس نسبت به نعمت ها روى ، بر نگردانید؛ وگرنه به نقمت و بلا
گرفتار خواهد شد.
19 - قالَ علیه السّلام : یَابْنَ آدَم ، اُذْکُرْ مَصْرَعَکَ وَ
مَضْجَعَکَ بَیْنَ یَدَى اللّهِ، تَشْهَدُ جَوارِحُکَ عَلَیْکَ یَوْمَ
تَزِلُّ فیهِ الْاءقْدام .
فرمود: اى فرزند آدم ، بیاد آور لحظات مرگ و خواب گاه خود را در قبر،
همچنین بیاد آور که درپیشگاه خداوند قرار خواهى گرفت و اعضاء و جوارحت بر
علیه تو شهادت خواهند داد، در آن روزى که قدم ها لرزان و لغزان مى باشد.
20 - قالَ علیه السّلام : مُجالَسَةُ اءهْلِ الدِّناءَةِ شَرُّ، وَ مُجالَسَةُ اءهْلِ الْفِسْقِ ریبَةٌ.
فرمود: همنشینى با اشخاص پست و رذل سبب شرّ خواهد گشت ، و همنشینى و مجالست با معصیت کاران موجب شکّ و بدبینى خواهد شد.
21 - قالَ علیه السّلام : إ نَّ اللّهَ خَلَقَ الدُّنْیا لِلْبَلاءِ، وَ خَلَقَ اءهْلَها لِلْفَناءِ.
فرمود: به درستى که خداوند متعال دنیا - و اموال آن - را براى آزمایش افراد آفریده است .
و همچنین موجودات دنیا را جهت فناء - و انتقال از این دنیا به جهانى دیگر - آفریده است .
22 - قالَ علیه السّلام : لایَاءمَنُ یوم الْقِیامَةِ إ لاّ مَنْ قَدْ خافَ اللّهَ فى الدُّنْیا.
فرمود: کسى در روز قیامت از شدائد و اءحوال آن در اءمان نمى باشد، مگر آن
که در دنیا از خداوند متعال ترس داشته باشد - و اهل گناه و معصیت نگردد - .
23 - قالَ علیه السّلام : لِکُلِّ داءٍ دَواءٌ، وَ دَواءُ الذُّنُوبِ الا سْتِغْفارِ.
فرمود: براى هر غم و دردى درمان و دوائى است و جبران و درمان گناه ، طلب مغفرت و آمرزش از درگاه خداوند مى باشد.
24 - قالَ علیه السّلام : مَنْ قَرَءَ آیَةً مِنْ کِتابِ اللّه عَزَّ وَ
جَلَّ فى صَلاتِهِ قائِما، یُکْتَبُ لَهُ بِکُلِّ حَرْفٍ مِاءةُ حَسَنَة .
فرمود: هرکس آیه اى از قرآن را در نمازش تلاوت نماید، خداوند متعال در مقابل هر حرفى از آن یکصد حسنه در نامه اعمالش ثبت مى نماید.
25 - قالَ علیه السّلام : سَبْعَةُ اءشْیاءٍ لَمْ تُخْلَقْ فى رَحِمٍ:
فَاءوّلُها آدَمُ( علیه السّلام )، ثُمَّ حَوّاء، وَالْغُرابُ، وَ کَبْشُ إ
بْراهیم ( علیه السّلام )، وَناقَةُاللّهِ، وَعَصا مُوسى ( علیه السّلام
)، وَالطَّیْرُالَّذى خَلَقَهُ عیسىَ بْنُ مَرْیَم (علیهماالسّلام ).
ضمن جواب سؤ ال هاى پادشاه روم ، فرمود: آن هفت موجودى که بدون خلقت در رحم مادر، آفریده شده اند، عبارتند از:
حضرت آدم علیه السّلام و همسرش حوّاء.
و کلاغى که براى راهنمائى دفن هابیل آمد.
و گوسفندى که براى قربانى ، به جاى حضرت اسماعیل علیه السّلام آمد.
و شترى که خداوند براى پیامبرش ، حضرت صالح فرستاد.
و عصاى حضرت موسى علیه السّلام .
و هفتمین موجود آن پرنده اى بود که توسّط حضرت عیسى علیه السّلام آفریده شد.
26 - قالَ علیه السّلام : إ نَّ اَعْمالَ هذِهِ الاُْمَّةِ ما مِنْ صَباحٍ إ لاّ و تُعْرَضُ عَلَى اللّهِ تَعالى .
فرمود: همانا - نامه کردار و - اءعمال این امّت ، در هر صبحگاه بر خداوند متعال عرضه مى گردد.
27 - قالَ علیه السّلام : إ جْتَنِبُواالْغِشْیانَ فى اللَّیْلَةِالَّتى
تُریدُون فیها السَّفَرَ، فإ نَّ مَنْ فَعَلَ ذلِکَ، ثُمَّ رُزِقَ وَلَدٌ
کانَ جَوّالَةً.
فرمود: در آن شبى که قصد مسافرت دارید، با همسر خود زناشوئى نکنید، که
چنانچه عمل زناشوئى انجام گردد و در آن زمان فرزندى منعقد شود، بسیار
متحرّک و افکارش مغشوش مى باشد.
28 - قالَ علیه السّلام : الرّکْنُ الْیَمانى بابٌ مِنْ اءبْوابِ
الْجَنَّةِ، لَمْ یَمْنَعْهُ مُنْذُ فَتَحَهُ، وَإ نَّ ما بَیْنَ
الرُّکْنَیْنِ - الا سْوَد وَالْیَمانى - مَلَکٌ یُدْعى هُجَیْرٌ،
یُؤَمِّنُ عَلى دُع اءِالْمُؤْمِنینَ.
فرمود: رُکن یَمانىِ کعبه الهى ، دربى از درب هاى بهشت است و مابین رکن
یمانى و حجرالا سود ملک و فرشته اى است که براى استجابت دعاى مؤ منین آمّین
مى گوید.
29 - قالَ علیه السّلام : إ نَّ الْغِنى وَاْلِعزَّ خَرَجا یَجُولانِ، فَلَقیا التَّوَکُلَّ فَاسْتَوْطَنا.
فرمود: عزّت و بى نیازى - هر دو - شتاب زده به دنبال پناهگاهى مى دویدند،
چون به توکّل برخورد کردند، آرامش پیدا نموده و آن را پناهگاه خود قرار
دادند.
30 - قالَ علیه السّلام : مَنْ نَفَّسَ کُرْبَةَ مُؤْمِنٍ، فَرَّجَ اللّهُ عَنْهُ کَرْبَ الدُّنْیا والْآخِرَةِ.
فرمود: هرکس گره اى از مشکلات مؤ منى باز کند و مشکلش را برطرف نماید، خداوند متعال مشکلات دنیا و آخرت او را اصلاح مى نماید.
31 - قالَ علیه السّلام : مَنْ والانا فَلِجَدّى صلّى اللّه علیه و آله
والى ، وَمَنْ عادانا فَلِجَدّى صلّى اللّه علیه و آله عادى .
فرمود: هر که ما را دوست بدارد و پیرو ما باشد، پس دوستى و محبّتش به جهت جدّم رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله مى باشد.
و هرکس با ما دشمن و کینه توز باشد، پس دشمنى و مخالفت او به جهت جدّم رسول خدا خواهد بود.
32 - قالَ علیه السّلام : یَابْنَ آدَمَ، اءُذْکُرْ مَصارِعَ آبائِکَ وَ
اءبْنائِکَ، کَیْفَ کانُوا، وَ حَیْثُ حَلّوُا، وَ کَاءَنَّکَ عَنْ قَلیلٍ
قَدْ حَلَلْتَ مَحَلَّهُمْ.
فرمود: اى فرزند آدم ، بیاد آور آن لحظاتى را که پدران و فرزندان - و
دوستان - تو چگونه در چنگال مرگ قرار گرفتند، آن ها در چه وضعیّت و
موقعیّتى بودند و سرانجام به کجا منتهى شدند و کجا رفتند.
و بیندیش که تو نیز همانند آن ها به ایشان خواهى پیوست - پس مواظب اعمال و رفتار خود باش - .
33 - قالَ علیه السّلام : یَاابْنَ آدَمَ، إ نَّما اءنْتَ اءیّامٌ، کُلَّما مَضى یَوْمٌ ذَهَبَ بَعْضُکَ.
فرمود: اى فرزند آدم ، بدرستى که تو مجموعه اى از زمان ها و روزگار هستى ،
هر آنچه از آن بگذرد، زمانى از تو فانى و سپرى گشته است - بنابراین لحظات
عمرت را غنیمت شمار که جبران ناپذیر است - .
34 - قالَ علیه السّلام : مَنْ حاوَلَ أ مْراً بِمَعْصِیَةِ اللّهِ کانَ أ فْوَتُ لِما یَرْجُو وَ أ سْرَعُ لِمَجیى ءِ ما یَحْذَرُ.
فرمود: هرکس از روى نافرمانى و معصیتِ خداوند، کارى را انجام دهد، آنچه را
آرزو دارد سریع تر از دست مى دهد و به آنچه هراسناک و بیمناک مى باشد
مبتلا مى گردد.
35 - قالَ علیه السّلام : الْبُکاءُ مِنْ خَشْیَةِاللّه نَجاتٌ مِنَ الّنارِ وَ قالَ: بُکاءُالْعُیُونِ، وَ خَشْیَةُالْقُلُوبِ مِنْ رَحْمَةِاللّهِ.
فرمود: گریان بودن به جهت ترس از - عذاب - خداوند، سبب نجات از آتش دوزخ خواهد بود؛ و فرمود: گریان بودن چشم و خشیت داشتن دل ها یکى از نشانه هاى رحمت الهى - براى بنده - است .
36 - قالَ علیه السّلام : لایَکْمِلُ الْعَقْلُ إ لاّ بِاتّباعِ الْحَقِّ.
فرمود: بینش و عقل و درک انسان تکمیل نمى گردد مگر آن که - اءهل حقّ و صداقت باشد و - از حقایق ، تبعیّت و پیروى کند.
37 - قالَ علیه السّلام : اءَهْلَکَ النّاسَ إ ثْنانِ: خَوْفُ الْفَقْرِ، وَ طَلَبُ الْفَخْرِ.
فرمود: دو چیز مردم را هلاک و بیچاره گردانده است :
یکى ترس از این که مبادا در آینده فقیر و نیازمند دیگران گردند.
و دیگرى فخر کردن - در مسائل مختلف - و مباهات بر دیگران است .
38 - قالَ علیه السّلام : مَنْ عَرَفَ حَقَّ اءَبَوَیْهِ الاْ فْضَلَیْنِ
مُحَمَّدٍ وَ عَلىٍّ، وَ اءطاعَهُما، قیلَ لَهُ: تَبَحْبَحْ فى اءیِّ
الْجِنانِ شِئْتَ.
فرمود: هر شخصى که حقّ والدینش محمّد صلّى اللّه علیه و آله ، و علىّ علیه
السّلام را که با شرافت و با فضیلت ترین انسان ها هستند، بشناسد و - در
تمام امور زندگى - از ایشان تبعیّت و اطاعت کند؛ در قیامت به او خطاب مى
شود:
هر قسمتى از بهشت را که خواستار باشى ، مى توانى انتخاب کنى و در آن وارد شوى .
39 - قالَ علیه السّلام : مَنْ طَلَبَ رِضَى اللّهِ بِسَخَطِ النّاسِ
کَفاهُ اللّه اُمُورَ النّاسِ، وَ مَنْ طَلَبَ رِضَى النّاسِ
بِسَخَطِاللّهِ وَ کَّلَهُ اللّهُ إ لَى النّاسِ.
فرمود: هرکس رضایت و خوشنودى خداوند را - در اءمور زندگى - طلب نماید گرچه
همه افراد از او رنجیده شوند، خداوند مهمّات و مشکلات او را کفایت خواهد
نمود.
و کسى که رضایت و خوشنودى مردم را طالب گردد گرچه مورد خشم و غضب پروردگار باشد، خداوند اءمور این شخص را به مردم واگذار مى کند.
40 - قالَ علیه السّلام : إ نَّ شیعَتَنا مَنْ سَلِمَتْ قُلُوبُهُمْ مِنْ کُلِّ غِشٍّ وَ غِلٍّ وَ دَغَل
فرمود: شیعیان و پیروان ما - اهل بیت رسالت - آن کسانى هستند که اءفکار و درون آن ها از هر گونه حیله و نیرنگ و عوام فریبى سلامت و تهى باشد.
