صله رحم از مبانی واصول مؤکد دین اسلام، منتسب به نام رحمان و صفت رحمانیت پروردگار هستی است، و مفهومش محبت ودوستی با خویشان ونزدیکان است. به دلیل جایگاه ویژه ای که در تعالیم اسلامی دارد در آیات متعددی از قرآن و در کلام معصومین علیهم السلام بسیار به آن پرداخته شده است. در اهمیت سنت حسنه صله رحم همین قدر بس که بدانیم از مواقف رسیدگی به حساب در قیامت" الرحم والامنه والولایه" است. پیامبر (صلی الله علیه و آله) می فرماید: دو نرده و دیوار نگهدارنده از سقوط در دو طرف پل صراط دو خصلت امانتداری و صله رحم است آن کس که صله رحم می کند و امانت را رعایت می نماید، از صراط به سوی بهشت عبور می کند و آن کس که قطع رحم نموده و به امانت خیانت کند، با وجود این دو خصلت، هیچ عمل نیکی در پل صراط نجات بخش نیست وپل صراط او را به درون دوزخ بیفکند.[1]
امام صادق علیه السلام فرمود: صله رحم در دنیا، سبب آسانى حساب در قیامت است.[2]
تحکیم روابط خویشاوندی، نیکی به پدر و مادر، رسیدگی به احوال وامور وابستگان و بسیاری از اقدامات دیگر در زمینه صله رحم مانند سایر فضائل اخلاقی، پیامدهای مثبت و فراوانی برای فرد واجتماع به دنبال دارد وبرکات آن در دنیا وآخرت به ظهور می رسد. البته توجه به این نکته ضروری است، ارحام تنها منحصر به خانواده و بستگان نسبى نیست، بلکه پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله و خاندان گرامی او و سپس در مراتب بعدی جامعه بزرگ اسلامى که در آن همه افراد امت با هم برادرند،[3] را نیز در برمى گیرد.چنانکه از امام صادق (علیه السلام) از آیه" والذین یصلون ما امر الله به ان یوصل"[4] سؤال شد ، فرمود : یکی از معانیش صله رحم است ، ولی نهایت درجه و بهترین مصادیق آن این است که با ما پیوند داشته باشید.
در این بخش از پایگاه راز ماندگاری، با مدد از الطاف خداوند منان سعی شده است مطالب جامع و مفیدی در ارتباط با این خصلت نیک وارزشمند جمع آوری شده و در اختیار علاقه مندان قرار بگیرد.امید است مورد توجه واقع شود.
پی نوشت:
[1] مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ بْنِ بَزِیعٍ عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِیرٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ أَبُو ذَرٍّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ حَافَتَا الصِّرَاطِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ الرَّحِمُ وَ الْأَمَانَةُ فَإِذَا مَرَّ الْوَصُولُ لِلرَّحِمِ الْمُؤَدِّى لِلْأَمَانَةِ نَفَذَ إِلَى الْجَنَّةِ وَ إِذَا مَرَّ الْخَائِنُ لِلْأَمَانَةِ الْقَطُوعُ لِلرَّحِمِ لَمْ یَنْفَعْهُ مَعَهُمَا عَمَلٌ وَ تَکَفَّأَ بِهِ الصِّرَاطُ فِى النَّارِ امام باقر (علیه السام ) فرمود: ابوذر: رضى الله عنه گفت شنیدم رسول خدا (صلی الله علیه و آله ) می فرمود: رحم و امانت روز قیامت در دو جانب صراطند، چون صله رحم کننده و امانت نگهدار بر صراط گذرد ببهشت رسد، و چون خائن امانت و قاطع رحم از آن بگذرد، هیچ عملى با وجود این دو گناه سودش نبخشد و صراط در آتش دوزخ سرنگونش کند. اصول کافى ج : 3 ص : 223 روایة :11.
[2] «اِنّ صِلَةَ الرَّحِمِ تُهَوِّنُ الحِسابَ» بحار، ج7، ص273
[3] إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ.حجرات آیه10
[4] رعد آیه 21
