پاسخ
بدون
شک اعتقاد انسان به خداوند از بروز یأس در امور دنیوی پیش گیری می کند.
ولی آن چه بسیار مهم است یأس فرد در پی گیری اهداف اخروی و اصلاح رابطه خود
و خداست. چنین یأسی از یک سو بالاترین ضرر را که هلاکت اخروی است در پی
دارد و از سوی دیگر نشانه های آن به زودی آشکار نمی شود. در نتیجه ممکن است
فرد بسیار دیر به فکر درمان آن بیفتد. بنابراین اندیشیدن به رحمت و مغفرت
خداوند و نقص و ضعف عمل همه آدمیان در پیشگیری و درمان این بیماری بسیار
موثر است.
دیگر روش درمان که در همان روش نخست ریشه دارد، یادآوری
سخنانی است که در قرآن کریم و روایات اهل بیت وارد شده است و از یأس و
نومیدی نهی نموده است. خداوند در قرآن کریم فرموده است:
«قُلْ یا
عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ
رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ
الْغَفُورُ الرَّحیمُ (1) بگو ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده
اید! از رحمت خدا نومید نشوید که خدا همه گناهان را می آمرزد، زیرا او
بسیار آمرزنده و مهربان است.
در آیه دیگری آمده است که نومیدی از رحمت
خداوند ویژه گمراهان است. «وَ مَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلاَّ
الضَّالُّون(2) چه کسی جز گمراهان از رحمت پروردگارش نومید می شود؟!»
نومیدی
خطرناک ترین راه نفوذ شیطان در دل آدمی است لذا در حدیثی از امام
صادق(علیه السلام) لقمان به فرزندش چنین می گوید:«خَفِ اللَّهَ- عَزَّ وَ
جَلَّ- خِیفَةً لَوْ جِئْتَهُ بِبِرِّ الثَّقَلَیْنِ لَعَذَّبَکَ، وَ
ارْجُ اللَّهَ رَجَاءً لَوْ جِئْتَهُ بِذُنُوبِ الثَّقَلَیْنِ
لَرَحِمَکَ».(3) از خداوند آنگونه بترس که اگر تمام عبادات نیک جن و انس را
انجام داده باشی امکان دارد به سبب لغزشی تو را مجازات کند وآنقدر به رحمت
خدا امیدوار باش که اگر تمام گناه جن وانس را انجام داده باشی امکان دارد
تو را رحمت کند.»
در روایتی از امام علی (علیه السلام) نقل شده است که
ایشان خطاب به کسی که به سبب زیادی گناهان نومید شده بود فرمود: «یَا هَذا!
یَأسُک مِن رَحمَة الله اَعظَم مِن ذُنُوبِک؛ (4) بدان که نومیدی تو از
رحمت خداوند بزرگ تر از گناهان توست.»
در تمام کلمات آیه 53 زمر لطف و مهر الهى نهفته است:
الف:
1-
پیام بشارت را رسول خدا صریحاً اعلام کند. «قُلْ» 2. خداوند انسان را
مخاطب قرار داده است. «یا» 3. خداوند همه را بنده خود و لایق دریافت رحمتش
دانسته است. «عِبادِیَ» 4. گناهکاران بر خود ستم کردهاند و به خدا ضررى
نرسانده اند. «أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ» 5. یأس از رحمت، حرام است.
«لا تَقْنَطُوا» 6. رحمت او محدود نیست. «رَحْمَةِ اللَّهِ» ( «رَحْمَةِ
اللَّهِ» به جاى «رحمتى» رمز جامعیّت رحمت است، چون لفظ «اللَّهِ»
جامعترین اسم اوست).
7. وعده رحمت قطعى است. «إِنَّ اللَّهَ» 8. کار
خداوند بخشش دائمى است. «یَغْفِرُ» 9. خداوند همه گناهان را مىبخشد.
«الذُّنُوبَ» 10. خداوند بر بخشش همهى گناهان تأکید دارد. «جَمِیعاً» 11.
خدا بسیار بخشنده و رحیم است. «إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ
12-
قوانین و احکام الهى در حد اعتدال است و نافرمانى مردم، تجاوز از حدّ
اعتدال است. «أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ» 13- در بخشش الهى نوع گناه و
مقدار آن تفاوتى ندارد. «الذُّنُوبَ جَمِیعاً» 14- یأس از رحمت الهى جایز
نیست. «لا تَقْنَطُوا» 15- آمرزش گناه اقتضاى رحمت خداوند است. «رَحْمَةِ
اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ» 16- امید به مغفرت زمینه آمرزش است. «لا
تَقْنَطُوا ... إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ»17- این خداوند است که همه لغزشها
را می بخشد. «إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ
ب: وقتی انسان توبه می کند و تصمیم می گیرد که دیگر سراغ گناه نرود، مشمول این آیه شریفه می گردد.
ج: با توبه دیگر اثری از گناه باقی نخواهد ماند.
پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و اله و سلم) می فرمایند: «التَّائِبُ مِنَ الذَّنْبِ کَمَنْ لَا ذَنْبَ لَهُ[5] کسی که از گناه توبه می کند، مانند کسی است که گناهی انجام نداده است»
نه تنها اثری باقی نخواهد ماند، بلکه ان خطاها به حسنه و ثواب هم تبدیل می گردد: «به این آیه شریفه توجه بفرمایید:
«مَنْ
تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ
سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحیماً [فرقان/70] آن
کسانى که از گناه توبه کنند و عمل صالح به جاى آرند، پس خدا گناهان آنها را
بدل به حسنات گرداند، و خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است.»
البته در مورد گناه حق الناس، علاوه بر توبه، باید رضایت طرف را گرفت و اگر میسور نیست، کار خیر به نیتش انجام شود تا جبران گردد.
موفق باشید.
_________________________
پی نوشت:
1- زمر، 53.
2- حجر، 56.
3- کلینی، الکافی،ج3،ص173.
4- فیض کاشانی،محجة البیضاء، ج 7، ص 253
5 ابن بابویه، محمد بن على، عیون اخبار الرضا، ج2، ص 74.
http://www.askdin.com/showthread.php?t=61668&p=966800&viewfull=1#post966800
