آنها در زمین
عاجز کننده نیستند (و نمىتوانند بر مقدّرات شومى که براى خود رقم زدهاند،
غلبه کرده و از خطر فرار کنند.) و در برابر خداوند هیچ یاورى ندارند. عذاب
خدا نسبت به آنها مضاعف است. (چرا که هم خود گمراه بودند و هم دیگران را
با بستن راه خدا یا کج نشان دادن آن به گمراهى کشاندند)، آنان (از شدّت
لجاجت و عناد،) توان شنیدن (حقّ) را ندارند و (آن را) نمىبینند.
نکته ها
سؤال: دو برابر شدن عذاب، با عدل الهى چگونه سازگار است؟ پاسخ:
کسى که به خاطر مقام و قدرتى که دارد سبب انحراف دیگران مىشود، طبیعتاً
باید وزر آنها را نیز بر دوش کشد، لذا گناه دانشمندان به خاطر نقش الگویى
آنان، چندین برابر افراد عادّى است و این عین عدالت است.
پیام ها
1- ستمگران، تحت سیطرهى قهر و قدرت الهى قرار دارند و عاقبت کار خود را خواهند دید. «لم یکونوا معجزین فى الارض» 2- اهل افترا گمان نکنند که حمایت و ولایت طاغوتها، سبب نجات آنها خواهد شد. «ما کان لهم من دون اللّه من اولیاء» 3- رهبران گمراه که سبب انحراف دیگران شوند، گناه آنان را نیز بر دوش مىکشند. «یصدّون ... یبغونها عوجاً ... یضاعف لهم العذاب» 4- کفر و لجاجت و تعصّب، چنان چشم و گوش منحرفان را کور و کر نموده که نمىتوانند حقّ را ببینند و یا بشنوند. «ما کانوا یستطیعون