این‌که خدا به حق اولیای الهی قسم داده شود، صحیح است؟
پاسخ اجمالی
اگر ما در دعاهایمان خدا را به حق اولیائش سوگند می‌دهیم، برگرفته از آموزه‌های قرآن و روایات است، زیرا خداوند خود را ملزم دانسته که برای اولیای خود امتیازاتی را در نظر بگیرد:[1]
1. «ثُمَّ نُنَجِّی رُسُلَنا وَ الَّذِینَ آمَنُوا کذلِک حَقًّا عَلَینا نُنْجِ الْمُؤْمِنِینَ»؛[2] سپس (به هنگام نزول بلا و مجازات) فرستادگان خود و کسانى که به آنان ایمان می‌آوردند را نجات می‌دادیم، و همین‌گونه بر ما حق است که مؤمنان را رهایى بخشیم.
2. «... وَ کانَ حَقًّا عَلَینا نَصْرُ الْمُؤْمِنِینَ»؛[3] و همواره یارى مؤمنان حقى است بر ما.
3. پیامبر(ص): «هر کس در هنگام غیبت از آبروى برادر مسلمانش دفاع کند، بر خداوند لازم است که در روز قیامت از آبروى او، دفاع کند».[4]
4. پیامبر(ص): «هر کس در هنگام غیبت از آبروى برادرش دفاع کند، در درگاه خدا حقی پیدا می‌کند که او را از آتش دوزخ آزاد کند».[5]
5. امام صادق(ع): «کسى که برادر دینى خود را بپوشاند، بر خدا سزاوار است که او را از لباس‌هاى بهشتى بپوشاند».[6]
تمام اینها نشانگر آن است که انسان‌های مؤمن و دارای عمل صالح، دارای حقی نزد پروردگار خواهند شد و از این‌رو ما خدا را به حقی که این بندگان صالح بر گردن او دارند سوگند می‌دهیم و به عنوان نمونه در یک دعا می‌خوانیم:
«...اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِحَقِّ مَنْ حَقُّک عَلَیهِمْ عَظِیمٌ وَ بِحَقِّ مَنْ حَقُّهُمْ عَلَیک عَظِیمٌ أَنْ تُصَلِّی عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَرْزُقَنِی الْعَمَلَ بِمَا عَلَّمْتَنِی مِنْ مَعْرِفَةِ حَقِّک وَ أَنْ تَبْسُطَ عَلَی مَا حَظَرْتَ مِنْ رِزْقِک یا قَرِیبُ یا مُجِیبُ».[7]
خدایا! تو را به حق افرادی که حق بزرگی بر گردن آنان داری و آنان نیز حق بزرگی بر گردنت دارند سوگند می‌دهم تا بر محمد و دودمان او درود فرستی و ...
1. «ثُمَّ نُنَجِّی رُسُلَنا وَ الَّذِینَ آمَنُوا کذلِک حَقًّا عَلَینا نُنْجِ الْمُؤْمِنِینَ»؛[2] سپس (به هنگام نزول بلا و مجازات) فرستادگان خود و کسانى که به آنان ایمان می‌آوردند را نجات می‌دادیم، و همین‌گونه بر ما حق است که مؤمنان را رهایى بخشیم.
2. «... وَ کانَ حَقًّا عَلَینا نَصْرُ الْمُؤْمِنِینَ»؛[3] و همواره یارى مؤمنان حقى است بر ما.
3. پیامبر(ص): «هر کس در هنگام غیبت از آبروى برادر مسلمانش دفاع کند، بر خداوند لازم است که در روز قیامت از آبروى او، دفاع کند».[4]
4. پیامبر(ص): «هر کس در هنگام غیبت از آبروى برادرش دفاع کند، در درگاه خدا حقی پیدا می‌کند که او را از آتش دوزخ آزاد کند».[5]
5. امام صادق(ع): «کسى که برادر دینى خود را بپوشاند، بر خدا سزاوار است که او را از لباس‌هاى بهشتى بپوشاند».[6]
تمام اینها نشانگر آن است که انسان‌های مؤمن و دارای عمل صالح، دارای حقی نزد پروردگار خواهند شد و از این‌رو ما خدا را به حقی که این بندگان صالح بر گردن او دارند سوگند می‌دهیم و به عنوان نمونه در یک دعا می‌خوانیم:
«...اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِحَقِّ مَنْ حَقُّک عَلَیهِمْ عَظِیمٌ وَ بِحَقِّ مَنْ حَقُّهُمْ عَلَیک عَظِیمٌ أَنْ تُصَلِّی عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَرْزُقَنِی الْعَمَلَ بِمَا عَلَّمْتَنِی مِنْ مَعْرِفَةِ حَقِّک وَ أَنْ تَبْسُطَ عَلَی مَا حَظَرْتَ مِنْ رِزْقِک یا قَرِیبُ یا مُجِیبُ».[7]
خدایا! تو را به حق افرادی که حق بزرگی بر گردن آنان داری و آنان نیز حق بزرگی بر گردنت دارند سوگند می‌دهم تا بر محمد و دودمان او درود فرستی و ...
[1]. ر. ک: « جایگاه امام در خلقت »، 11011؛ کرامت و جایگاه انسان در برابر خدا»، 10606؛ « جایگاه مؤمنان در بهشت»، 85217.
[2]. یونس 103.
[3]. روم 47.
[4]. ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسی، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر المعروف بمجموعة ورام، ج 1، ص 119، قم، مکتبة الفقیه، چاپ اول، 1410ق.
[5]. همان.
[6]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 204، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[7]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج 1، ص 329، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، چاپ اول، 1411ق.
