متاسفانه گاها با افراد گستاخی مواجه میشویم که به مقدسات دینی توهین میکنند و باعث میشوند قداست مقدسات در نگاه مردم کم شود. در برابر این توهین ها چه وظیفه ای داریم؟

پاسخ: توهین به مقدسات دینی با انگیزه های مختلف و از طرف افراد متفاوتی انجام میشود که بعضا برخوردی متفاوت را میطلبد.

گاهی اوقات این توهین ها در واکنش به توهینی از طرف افراد دیندار مطرح میشود و در آن مقاصد تلافی جویانه وجود دارد.

قرآن کریم در این باره میفرماید:
« لا تَسُبُّوا الَّذینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْم‏؛ به مقدسات کفار توهین نکنید تا مبادا آنها به خدا توهین کنند.»(1)

اگرچه بت های کفار و مقدسات آنها هیچ ارزش و اهمیتی ندارد اما در این آیه شریفه به صراحت از توهین به آنها نهی شده است چرا که ممکن است توهین متقابل آنها را به مقدسات دینی به دنبال داشته باشد. کاملا روشن است که در برابر چنین توهین هایی نباید برخورد تند و متقابل داشت چرا که باعث میشود چرخه ای از خشونت و اهانت به وجود آید. برعکس برخورد خوب و توام با روشنگری میتواند ذهنیت منفی و خشم متراکم آنها را نسبت به دین و دینداران کم نماید.


در حالت دوم توهین به مقدسات دینی نه در واکنش به رفتار بد دینداران بلکه بر اثر عدم اعتقاد به حق و کفر و لجاج صورت می پذیرد. در این موارد توصیه به کناره گیری از آنها و بی اعتنایی به آنها شده است.

خدای متعال می فرماید:
«وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَیْکُمْ فِی الْکِتابِ أَنْ إِذا سَمِعْتُمْ آیاتِ اللَّهِ یُکْفَرُ بِها وَ یُسْتَهْزَأُ بِها فَلا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى یَخُوضُوا فی‏ حَدیثٍ غَیْرِهِ إِنَّکُمْ إِذاً مِثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جامِعُ الْمُنافِقینَ وَ الْکافِرینَ فی‏ جَهَنَّمَ جَمیعا. و خداوند (این حکم را) در قرآن بر شما نازل کرده که هر گاه بشنوید افرادى آیات خدا را انکار و استهزا می کنند، با آنها ننشینید تا به سخن دیگرى بپردازند! و گر نه، شما هم مثل آنان خواهید بود. خداوند، منافقان و کافران را همگى در دوزخ جمع می کند.(2)


حالت سومی هم وجود دارد که اهانت به مقدسات نه از سر لجاج که بر اثر ضلال و گمراهی روی میدهد. در این موارد می بایست به گفتگوی منطقی و دفع شبهه روی آورد تا حق روشن و حجت تمام شود. این برخورد همچنین در مواردی که عقب نشینی و سکوت در برابر توهین باعث گمراهی عده ای دیگر میشود نیز ضروری است.


پی نوشت ها:

  1. انعام، 108.
  2. نساء، 140.