یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های افراد متدین جامعه بی توجهی یا کاهلی اطرافیان، دوستان و اعضای خانواده آنها نسبت به نماز است. دغدغه‌ای که مدام فکر این گروه را به خود مشغول کرده و در پی راه‌های دعوت این افراد به نماز هستند اما، برای ورود به هر کاری اول باید شیوه‌ها و روش‌های ورود به آن کار را آموخت تا به نتیجه مطلوب دست یافت.
دعوت به نماز هم کاری است که از شیوه‌ها و روش‌های خاصی برخوردار است که مهم ترین آنها به قرار زیر است:
۱. برانگیختن احساسات با شمارش نعمت‌ها
اولین مایه برای دعوت به نماز، استفاده از احساسات و فطرت است. در انسان احساساتی وجود دارد که اگر بیدار شوند، انسان به سمت تشکر از خدا می رود. باید این احساسات را بیدار کرده، بیدار نگه داشت. بهترین راه برای زنده نگه داشتن احساسات انسان نسبت به خدا، توجه دادن افراد نسبت به نعمت‌ها است.
امام صادق(ع) می فرمایند: در هر نفسی هزاران نعمت است. چرا که در هر نفسی کوسه‌ها و نهنگ‌های اقیانوس‌ها و دریاها هم سهم دارند؛ زیرا هر روز میلیون‌ها حیوان دریایی می‌میرند و کوسه‌ها و نهنگ‌ها آنها را می خورند. اگر این کار نبود، حیوانات مرده آب دریا را بدبو می کردند و اگر و اگر آب دریا بد بو می شد، تنفس برای انسان مشکل بود.
البته باید دانست که بسیاری از تلخی‌ها و ناگواری‌ها که در ظاهر عذاب به حساب می آیند، در باطن نعمت هستند، زیرا انسان را از خواب غفلت بیدار می کنند. اگر بخواهیم قدر نعمت‌ها را بهتر بدانیم باید در ذهن نبود آنها را تجسم کنیم. نبود سلامتی، نبود امنیت، نبود دانش، نبود عقل، نبود حافظه، نبود ... .
۲. احساس نیاز
انسان اگر نیاز خود را به چیزی احساس کند به سراغ آن می رود. اما آیا ما نسبت به خدا احساس نیاز نداریم؟ انسان در دعوت به نماز باید توجه مخاطب را به نیاز انسان به خدا، ایمان، توکل به او، پناه بردن به او، امید به او، یاری طلبیدن از او و گفت وگو با او جلب کند.
پرستش یک نیاز است و انسان در اوج ضعف و نیاز خلق شده است. انسانی که در هنگام تولد حتی توان دور کردن یک مگس را از خود ندارد و زندگیش به دم بازدمی بند است، چگونه خود را از خدا بی‌نیاز می داند.
۳. تشکر از صاحب نعمت
هر عقل و وجدان سالمی تشکر از ولی نعمت را واجب و لازم و بی‌اعتنایی به منعم را بی ادبی می داند. انسان به همین دلیل عقلی و فطری باید از خداوند تشکر کند و بهترین نوع تشکر اطاعت از دستورات اوست. خداوند نیز ده ها بار با صراحت به اقامه نماز دستور داده است.
و کسی که روحیه شکر ندارد در دام شیطان می افتد و چون درختی که آب ندارد و خشکیده است با یک کبریت آتش می گیرد و بالاترین شکر نماز است.
۴. توجه به عبادت نظام آفرینش
همواره کل هستی در حال تسبیح خدا بوده اند و و برای همیشه هم این تسبیح جاری است. (سوره جمعه آیه ۱) اگر همه هستی در حال سجده و کرنش و قنوت هستند، چرا انسان وصله ناجور باشد؟
۵. بیان آثار و برکات نماز
نماز عامل رشد است. برکات نماز واقعی را باید بیان کرد. مثل این مباحث که: کسی که ده ها بار بگوید الله اکبر، هیچ قدرتی نزد او جلوه نمی کند، بنده دیگری نمی شود، همه داشته هایش را از حلال تهیه می کند، پیامبر(ص) ضامن وی می شود، دعایش مستجاب می شود، رحمت خدا بر وی نازل می شود، کفاره گناهان وی نماز می شود و ... . از سوی دیگر نماز انس با خداست، انسی که آرامش می آورد و آرامش همان گمشده عصر ماست و از همه مهم تر خداوند یار او می‌شود.
۶. توجه به خطرهای ناشی از سهل انگاری و ترک نماز
در هر دعوتی تشویق و هشدار، هر دو نقش مهمی دارند. دور شدن از خدا گام به گام اغاز می شود و اولین گام ترک نماز است.در قیامت از دوزخیان سؤال می شود که چه چیزی شما را روانه دوزخ کرد؟ می گویند ما از نمازگزاران نبودیم.
آیا جای شرمندگی ندارد با زبانی که خداوند به ما داده با هر کسی سخن بگوییم، به جز خدا؟ بنابر روایت ها خداوند به انسان می فرماید: «آیا تو انصاف نداری»؛ من نهایت رأفت و محبت را در حق انسان روا داشتم.
۷. توجه به سابقه تاریخی نماز
نماز یک ارزش معنوی است که تاریخ آن با تاریخ بشر برابری می‌کند. میراثی که از آدم تا خاتم مانده است. اگر اهمیت نداشت، یا حتی کمتر اهمیت داشت، آیا اینچنین در خصوص آن در همه ادیان آسمانی توصیه می شد؟ اولین مکان جهان کعبه است که برای عبادت بنا شده، اولین دستور به موسی در خصوص نماز است، اولین واجب در اسلام نماز است، اولین وظیفه صالحانی که به حکومت می رسند اقامه نماز است و ... .
۸. توجه به همراهی نماز با کمالات دیگر
دعوت عملی به نماز زمانی است که جامعیت آن مورد لحاظ و در کنار کمالات دیگر قرار گیرد. نماز اگر همراه با خوش زبانی، صداقت، وفای به عهد، نظافت، ادب، تحصیل، مشورت، کمک به دیگران، نشاط و زیبایی مطرح شود این نماز همه دل ها را به سوی خود جلب می کند.
و مهم ترین توصیه عمل است. اگر می خواهیم دیگران را دعوت کنیم با عمل دعوت کنیم نه با زبان. عملی که نشان می دهد از نمازمان لذت و بهره می بریم. نیازمان به ارتباط با خالق، قادر، متعال با نماز برطرف می شود و نمازمان ما از منکر باز می دارد.
۹. دوستان نمازگزار
۱۰.جریان سازی و استفاده از فرصت‌ها
تبلیغ و دعوت یک هنر است. هر فردی علایق، خواسته ها، آرزوها، نکات قوت و ضعف و علاقه دارد، همین نکات است که می توان به فرد دعوت کننده کمک کند در بهترین زمان و مکان عمل دعوت را انجام دهد.
البته برای دعوت به نماز باید مساجد را تقویت کرد و فرصت ها را قدر دانست. اگر تارک نماز، در ماه رمضان روزه می گیرد، دعوت به تداوم عبادت در سایر روزهای سال، اگر به زیارت می رود، اگر حاجتی داشته و تصمیم گرفته معتکف شود، اگر نذری دارد و مثلاً صلوات می فرستد و هر پیوندی که با هر عبادی برقرار می کند، می تواند یک بهانه و وسیله برای دعوت به نماز باشد.
آیا خدا را فقط هنگام نیاز برای رفع حاجتت می خواهی؟ اگر قرار است خدا به حرف تو گوش دهدف تو چرا به حرفش گوش نمی دهی؟
۱۱.دعوت های غیر مستقیم
یکی از راه های دعوت به نماز این است که افراد را به مطالعه کتاب‌های مفید در خصوص نماز یا انجام تحقیق و پژوهش، شرکت در بحث های منطقی، چالشی و دو یا چند نفره، نوشتن انشاء و مقاله و ... دعوت کنیم. افراد تا از نظر منطقی و عاطفی قانع نشوند عملی را انجام نمی دهند، جلسه های گفت و شنود برگزار کنید و این فرصت را به فرد تارک نماز بدهید که تمام استدلال های خود را مطرح کند؛ دعوایی در کار نیست و شما فقط باید با آرامش استدلال های درست را مطرح کنید، البته لزوم انجام چنین کاری داشتن دانش مناسب است.
۱۲.معلم خصوصی
گاهی لازم است علاوه بر گفت وگوهای عمومی و رسمی در مساجد و ... از افراد متخصص این حوزه دعوت کنیم تا ارتباط شخصی با افراد تارک نماز برقرار کنند. هر چند نفر را به یک نفر بسپاریم گفت وگوی چهره به چهره بهترین نوع تبلیغ است.
۱۳.آموزش نماز
نماز را آموزش دهیم، نه فقط کلام آن را بلکه اسرار و اندیشه های عمیق پشت دهر عمل را. مثلاً آیا می دانی چرا در نماز دو بار سجده می کنیم؟ سجده اول یعنی خدا یا ما از خاک بودیم، تو ما را از خدا بلند کردی و آفریدی، سجده دوم یعنی خداوندا ما دوباره به خاک باز می‌گردیم و تو دوباره ما را از خدا بلند می کنی. البته آموزش نماز باید تدریجی و از کودکی آغاز شود.
۱۴. با خود لج نکنید
به افراد بگوییم که با خود لج نکنند. شیطان قوی است به هزار شکل و بهانه نماز را از تو می گیرد، تو قوی باشد و هر روز خود را قوی تر کن با نماز. مراقب ایمانت باش. هرگز فکر نکن ایمانت از دستت نمی رود. اگر مراقب نباشی روزی می رسد که به خود نگاه می کنی و می بینی به جایی رسیدگی که هرگز فکرش را هم نمی کردی.
این فهرست را می توان طولانی تر کرد. هر کسی در این زمینه تجربه ای دارد که می تواند آن را با دیگران به اشتراک بگذارد. هر فرد به اصطلاح قلقی دارد، از قدرت جمله های تأثیرگذار اما کوتاه نباید غافل بود. مهم تلاش است و تداوم. افراد متدین جامعه نباید ناامید شوند. خداوند ان شاء الله گشایشی خواهد کرد.
اقتباس از کتاب «شیوه های دعوت به نماز» حجت الاسلام قرائتی
سلام
من مدیر سایت ورزشی فوتبال 220 هستم.
این سایت تازه راه اندازی شده است و نیاز به چند نفر داریم که مطالب بزارن و سایت به روزسانی بشه در صورتی که تمایل داری در سایت فوتبال 220 فعالیت کنید از طریق نظرات سایت با ما در ارتباط باشید
پیشاپیش از همکاری شما سپاسگذارم.