«حمران بن اعین»، شاگرد برجسته‌ امام باقر (علیه السلام) از محضر آن امام همام می پرسد: چگونه است که در حضور شما، قلب های ما نرم وآرام و نفس ما نسبت به دنیا فراموشکار و آنچه دیگران دارند برای ما بی مقدار است. اما وقتی از محضر شما خارج می شویم و با مردمان و تاجران و... می نشینیم، دوباره به دام دوستی دنیا می افتیم؟ 

#امام_باقر (سلام الله علیه) ابتدا پاسخ می دهند که این از احوال قلب است که گاهی سخت است و گاهی نرم: «إنّما هی القلوب مرّةً تصعب ومرّة تسهل». سپس ادامه می دهند که شبیه این سخن را اصحاب رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در محضر ایشان مطرح کردند و عرضه داشتند که: «یا رسول اللّه نخاف علینا النّفاق» یعنی ما از خطر نفاق نسبت به خود، بیمناک ایم. پیامبر پرسیدند: چرا؟ «ولِمَ تخافون ذلک» اصحاب، پاسخ گفتند که محضر شما یاد خدای سبحان را همواره در ما زنده نگه می دارد و ترغیب به فضیلت ها و ترس از آلودگی و نیز زهد و فراموشی نسبت به دنیا وجودمان را مالامال می کند، تا هنگامی که در حضور شماییم گویی آخرت و بهشت و دوزخ را با چشم خویش می بینیم. اما پس از خروج از محضر شما و ورود به خانه های خود و هم نشینی با خانواده، نزدیک است که آن همه روحانیت و شهود ملکوتی را یکباره از دست بدهیم. آیا شما نیز از این که این حالت ما نفاق باشد، نگران هستید

پیامبر "صلی الله علیه و آله و سلم"، نخست در این مورد، نفاق را منتفی دانسته و آن تغییر حالت را گام های شیطان برای ترغیب مؤمنان به دنیا شمردند و فرمودند: «کلاّ إنّ هذه خطوات الشّیطان فیرغّبکم فی الدّنیا». آنگاه به مسئله‌ هم نشینی با فرشتگان اشاره کرده و فرمودند: به خدا سوگند اگر آن حالت خویش را که بیان کردید، نگه می داشتید و بر آن صفات ملکوتی #مداومت و از خویش #مراقبت می نمودید، چنان اوج می گرفتید که فرشته های خداوند با شما مصافحه می کردند و در زمین چنان سبک بال می گشتید که بر سطح دریاها پا می گذاشتید و به سلامت می گذشتید: «واللّه لو تدومون علی الحالة الّتی وصفتم أَنفسکم بها لصافحتکم الملائکة ومشیتم علی الماء... ». 

پس انس با فرشتگان و هم نشینی و مصافحه با آنان، کاری است شدنی و کم نیستند کسانی که درخواب یا بیداری با فرشتگان مأنوس بوده اند و قرآن کریم این راه را با بیان آداب وسنن فرشتگان، هموار و انسان را برای پیمودن آن ترغیب و یاری می فرماید.

 

صورت و سیرت انسان در قرآن ص۲۰۶،۲۰۷

 

👈🏻کانال رسمی دفتر آیت الله العظمی جوادی آملی